Ludwik Węgierski, znany także jako Ludwik I, był jednym z najbardziej wpływowych władców w historii Węgier. Zasiadał też na polskim tronie. Okres jego panowania przypadł na XIV w. i trwał ponad cztery dekady. Z kronik historycznych wiemy, że był to czas względnego dobrobytu, rozwoju kultury oraz stabilizacji politycznej. Dziedzictwo Ludwika Węgierskiego nie ograniczało jednak do osiągnięć w sferze władzy. Król miał też znaczący wkład w rozwój dyplomacji i relacji międzynarodowych ówczesnej Europy. Oto najważniejsze fakty o Ludwiku I.

Kim był Ludwik Węgierski?

Ludwik Węgierski urodził się 5 marca 1326 roku w Wyszehradzie jako syn Karola I Roberta, króla Węgier z dynastii Andegawenów, i Elżbiety Łokietkówny, córki króla Polski Władysława I Łokietka. Od najmłodszych lat był przygotowywany do przyszłej roli władcy. Jego wychowanie obejmowało między innymi naukę języków oraz sztuki wojennej. Ludwik objął tron po śmierci ojca w 1342 roku. Miał zaledwie 16 lat. Został tym samym jednym z najmłodszych wówczas władców.

Ludwik I był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną została Małgorzata Luksemburska, córka Karola IV Luksemburskiego – cesarza rzymskiego oraz króla Czech i Niemiec. Po jej śmierci Ludwik ożenił się ponownie z Elżbietą Bośniaczką, co było strategicznym posunięciem w kontekście polityki międzynarodowej.

Ludwik Węgierski: rodzina

Ludwik Węgierski nie doczekał się męskiego potomka. Co więcej, pierwsza żona nie dała mu żadnego dziecka. Trzy jedyne córki króla przyszły na świat jako owoce jego małżeństwa z Elżbietą Bośniaczką. Ludwik I miał wobec niech ambitne plany polityczne.

Katarzyna Andegaweńska była najstarszą córką Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. Na świat przyszła dopiero po 17 latach od ich ślubu. Jej narodzin oczekiwano z niecierpliwością, gdyż miała objąć tron węgierski oraz polski. Ojciec chciał przekazać jej również roszczenia do Neapolu i Prowansji. Plany te jednak nigdy nie zostały zrealizowane, ponieważ Katarzyna zmarła w wieku zaledwie 7 lat.

Maria Andegaweńska została koronowana na „króla” Węgier 17 września 1382 roku, siedem dni po śmierci ojca, Ludwika Wielkiego. Idea kobiety-monarchy pozostała niepopularna wśród węgierskiej szlachty. Większość tego stanu za prawowitego następcę tronu uważała dalekiego kuzyna Marii, Karola III z Neapolu. Aby umocnić pozycję Marii, królowa matka chciała, aby poślubiła Ludwika, młodszego brata króla Francji Karola VI. Ich zaręczyny ogłoszono w maju 1385 roku.

Córka Ludwika Węgierskiego na polskim tronie

Po śmierci Ludwika Polacy zdecydowali się zakończyć unię personalną między obydwoma krajami, wybierając na swoją władczynię Jadwigę Andegaweńską, mimo że była jeszcze dzieckiem. 15 października 1384 roku została koronowana na króla Polski. Jej małżeństwo z Jagiełłą, wielkim księciem litewskim, zapoczątkowało wielowiekową unię Litwy i Polski.

Jadwiga Andegaweńska to święta Kościoła katolickiego. Kanonizował ją w 1997 r. Jan Paweł II. Jadwiga jest jedyną polską monarchinią wyniesioną na ołtarze.

Kim był Ludwik Węgierski dla Kazimierza Wielkiego?

Król Polski Kazimierz III Wielki, który zmarł bez synów, mianował Ludwika swoim następcą. Ludwik Węgierski był jego siostrzeńcem.

Ludwik Węgierski, król Węgier (1342-82) na Placu Bohaterów w Budapeszcie / Attila JANDI/Shutterstock

Panowanie Ludwika Węgierskiego: kampanie neapolitańskie

Do jego godnych uwagi przedsięwzięć należały kampanie neapolitańskie, prowadzone w latach 1345–1350. Zainteresowanie Ludwika Półwyspem Apenińskim wynikało ze złożonej dynamiki politycznej i długotrwałych sporów terytorialnych. Na początku XIV wieku południowe Włochy były mozaiką niezależnych państw, nieustannie walczących o władzę i wpływy. Ze względu na swoje strategiczne położenie i bogate zasoby Królestwo Neapolu szczególnie przyciągnęło uwagę Ludwika

Pretekstem do interwencji w Neapolu był rok 1343, kiedy królowa Joanna I Neapolitańska została oskarżona o zamordowanie swego męża, króla Andrzeja, którego Ludwik wspierał. Postrzegając rządy Joanny jako nielegalne, Ludwik Węgierski dostrzegł okazję do ugruntowania swoich wpływów i zdobycia dla siebie tronu neapolitańskiego.

W 1345 roku rozpoczął swoją pierwszą kampanię na Neapol, prowadząc spore siły węgierskie do serca królestwa. Jego sprawność militarna i strategiczna szybko przełożyły się na poszerzanie zdobyczy terytorialnych. Jednak królowa Joanna, wspierana przez różne włoskie frakcje, a nawet papiestwo, zaciekle opierała się jego atakom. Konflikt przerodził się w przedłużającą się walkę, charakteryzującą się zmieniającymi się sojuszami, zaciętymi bitwami i manewrami dyplomatycznymi. Punkt zwrotny nastąpił w roku 1350, kiedy Ludwik Węgierski odniósł zwycięstwo w bitwie pod Porta Tufilla, zapewniając sobie kontrolę nad Neapolem i ugruntowując swoją pozycję w regionie.

Dziedzictwo kampanii neapolitańskich Ludwika jest złożone i wieloaspektowe. Choć przyniosły tymczasową stabilność w regionie pod panowaniem węgierskim, podsyciły także długotrwałe animozje i położyły podwaliny pod przyszłe konflikty. Co więcej, interwencje króla Ludwika we Włoszech miały szersze implikacje dla polityki europejskiej, kształtując sojusze i rywalizacje, które odbijały się echem w kolejnych dekadach.